Meşhur Gök Medrese Nerededir, Hangi İlimizdedir ?
Yanılmıyorsam yıllar önce Tiyatrocu Kenan Işık’ın sunduğu ‘Kim 500 Milyar İster’ adlı yarışmada da “Gök Medrese Hangi İlimizdedir” şeklinde bir soru sorulmuştu ve o zaman bu konu gündeme gelmişti.
Bu konuyla ilgili kısa bir araştırma sonucunda olayın şöyle gerçekleştiğini öğrenmiş olduk : ‘Kim 500 milyar ister’ yarışma programında Ufuk Alp adlı yarışmacıya sorulan 16 milyar değerinde ‘‘Selçuklulardan kalma Gök Medrese hangi ilimizdedir?’’ sorusunun yanıtları olarak a-Tokat, b-Konya, c-Sıvas d. Kayseri verilmişti.
Bu sorunun doğru cevabı Sivas olmalıydı. Fakat yanılmıyorsam yarışmada bir yanlışlık yapılmıştı o zaman.
Yarışmada verdiği yanıt doğru kabul edilen Alp, kazandığı 16 milyar lira barajından yarışmaya devam ederek, bir soru daha bildi ve 32 milyar lira aldı.
Arşivdeki haberlere şimdi göz attığımız zaman şuna ulaştım ; Tiyatrocu Kenan Işık’ın sunduğu ‘Kim 500 Milyar İster’ adlı yarışmada yaşanan skandal mutlu son ile noktalandı. Özel bir bankada müdür yardımcısı olarak çalışan Uğur Alp, ilk yedi soruya doğru yanıt verip tam sekiz milyar lira ödül kazandı. Ancak sekizinci sırada sorulan ‘Selçuklular zamanında yapılan Gökmedrese hangi ilimizdedir’ sorusuna yanıt vermekte zorlandı. Şıklar arasında yer alan Sivas ile Tokat arasında kararsız kalan Alp, joker hakkını kullanarak babasını aradı. Baba Alp tereddüt etmeden ‘Sivas’ yanıtını verdi. Ancak bilgisayar kayıtlarında doğru yanıt Tokat olarak belirlenmişti.
Yanlışlık çekimlerden sonra ekipte yer alan Sivaslı bir ışık görevlisi tarafından fark edildi. Işık görevlisi Kenan Işık’a kendisinin Sivaslı olduğunu ve Sivas’ta da Gökmedrese’nin bulunduğunu söyledi. Bunun üzerine araştırma yapan program ekibi hatalı olduklarını anlayarak elediği yarışmacıyı tekrar yarışmaya davet etti.
Çekimleri daha önce yapılan ve yarın yayımlanacak olan yarışmaya katılan Alp, soruyu doğru bilmiş ve 16 milyar liralık ödülü kazanmış kabul edilip, yarışmaya devam ettirildi. Bir soruya daha doğru yanıt veren Alp, 32 milyar lira ödül kazandı.
– – – – – –
Şimdi gelelim Gök Medrese Nerededir, Hangi İlimizdedir ? sorusuna ..
Tarihçi Talha GÖNÜLALAN tarafından yapılmış bir çalışmada Gök Medrese ile ilgili şu bilgiler yer alıyor ;
GÖK MEDRESE ( M. 1271) (DİĞER İSMİ : SAHİBİYE MEDRESESİ)
Selçuklu Veziri Sahib Ata Fahrettin Ali tarafından 1271 yılında yaptırılan medrese taçkapısı üzerinde yükselen tuğra örgülü minarelerindeki firuze renkli çinilerden dolayı Gökmedrese olarak anılmıştır.
Giriş cephesi batı yönündedir ve Sivas şehrinin önemli bir mevkiinde bulunmaktadır. Bugün şehre ayakta kalabilen diğer medreselerden biraz daha uzakta bulunmasına rağmen yine de merkezi bir konumdadır.
Özellikle Sivas Ulu Camii’sine oldukça yakındır. Fakat diğer eserlere olan uzaklığından mıdır veya başka bir sebeple mi bilinmez eser önemi ölçüsünde korunamamış ve Sivas’ta en fazla bakıma muhtaç olan tarihi yapılardan biri durumuna gelmiştir. Yine de son yıllarda binanın durumu gözönüne alınarak yapılan çalışmalarla esere iade-i itibar yapılmak istenmektedir. Eserin vakfiyesinin bir numunesi bugün Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi’nde mevcuttur.
Selçuklu Sultanı III. Gıyaseddin Keyhüsrev devrinde yapılan eserin mimarı Konyalı Kaluyan’dır. Medrese’nin en gösterişli bölümü Taçkapı’dır. Tipik bir Türk-İslam medresesi olan Gökmedrese; iki katlı, açık avlulu ve dört eyvanlı olarak imar edilmiştir. Cephede taçkapı üzerine inşa edilen minareler kapı ile uyumludur. Ayrıca minareler yivlidir.
Özellikle yukarıda belirtildiği gibi Çifte Minareli Medrese ile iki minareli olması nedeniyle benzerlik arzeder. Giriş eyvanının sağındaki kapıdan mescide, solundaki kapıdan ise Darulkurra’ya geçilir. 1934-1967 arası müze olarak kullanılan binanın ahşap kapısı kaldırılarak demirden bir kapı konulmuştur. Geçen yıllarda etrafı çevrili vaziyette kaderine terk edilmiş Gökmedrese, kendisini sahiplenecek tarih dostları beklemekteydi.
2007 yılında başlayan restorasyon çalışmalarının 2011 yılı başında hala bitmedi.
Sivas Gökmedresenin restorasyon sonrası eski ihtişamına tekrar kavuşmasını umut ediyoruz.
Bu araştırmaya göre en baştaki sorumuza tekrar dönecek olursak Gök Medrese Hangi İlimizdedir sorusuna “Gök Medrese Sivas İlimizdedir” şeklinde cevap vermemiz gerektiğini öğrenmiş oluruz. Bununla birlikte bu asıl Gök Medrese’den başka Anadolu’da Gök Medrese şeklinde bilinen ve o şekilde hitap edilen yapıların olması da muhtemeldir.